نام سازی: گریبا نَفل، برگرفته شده از نام یونانی آن، گریبان = مخفف گریبانه + فل = برگ
نام رایج: اسپاتیفیلوم
نام انگلیسی: Sail plant اشاره به قایق مانند بودن براکته آن
نام علمی: Spathiphyllum wallysii
خانواده: Araceae
شناسنامه: این گیاه از دو جنبه زیبایی خاص دارد، برگهای آن شاداب و براق و جذاب و گلهای آن با وضع خاص احاطه شدهاند. براکته سفید رنگ که در آخر به سبز کمرنگ تبدیل میگردد. آن اندام قاشقی و سفید رنگ در حقیقت گل نیست؛ بلکه از نظر گیاهشناسی اسپات یا براکته نام دارد. گل به مجموعه استوانهای شکلی اطلاق میگردد که در وسط براکته مستقیم و مانند انتوریوم ایستاده است. برگها و گلهای پژمرده را از انتها یعنی سطح خاک باید قطع کرد. ازدیاد این گیاه زیبا به وسیله تقسیم ریشه انجام میگیرد، به این معنی که در بهار گیاه را از گلدان خارج و با کارد خیلی تیز گیاه را به دو قسمت تقسیم و هر کدام را در گلدان جدید کاشت میکنند. نکته مهم اینکه گیاه تقسیم شده تا آشکار شدن نشانههای رشد جدید باید آبیاری و در سایه نگهداری کرد.
نیازها
*نور: در تابستان نیم سایه را بهتر ترجیح میدهد، اما در زمستان به علت پایین بودن شدت نور، نور کامل را تحمل میکند. در تابستان از نور مستقیم بپرهیزید.
*دما: حداقل درجه حرارت ۱۳ است، اما بهترین درجه برای آن 16-18 است. در تابستان 18-21 حداکثر است ولی هرچه درجه رطوبت بالاتر برود حرارت هم میتواند بالاتر باشد.
*آبیاری: برای تأمین رطوبت در کلیه فصلها در تابستان هفتهای 2-3 بار و در زمستان هر هفته یک بار پیشنهاد میگردد.
*رطوبت: غبارپاشی روزانه در درجات حرارت بالاتر از ۲۱، سه بار در هفته در تابستان، دو بار در زمستان توصیه میگردد. راه دیگر تأمین رطوبت، قرار دادن گلدان در زیر گلدانی دارای آب و سنگریزه است.
*تغذیه: از کودهای مایع مخصوص گیاهان خانگی میتوان در تغذیه استفاده کرد.
*خاک: چهار قسمت لوم و یک قسمت پیت خاک خوبی را تشکیل میدهد.
*تعویض گلدان: تعویض سالانه در بهار با شروع فصل رشد انجام گیرد، دقت کنید زهکش کاملاً باز باشد.
*تمیز کردن: از پارچه و یا اسفنج خیس استفاده کنید.
نکته: در شبهای سرد زمستانی گیاه خانگی را بین پنجره و شیشه سرد محبوس نکنید. تماس برگها با شیشههای سرد باعث یخ زدگی و سیاه شدن آنها میگردد.
بلند بودن ۵-۶ هفتهای عمر گل در بوته از مزیت بسیار عالی اسپاتیفیلوم است. تبدیل رنگ سفید براکته به سبز کمرنگ از دیگر مشخصات خوب آن است.
با پژمرده شدن گلها باید نسبت به حذف آنها اقدام کرد؛ زیرا در صورت ماندن روی گیاه علاوه بر بدمنظر بودن کلیه انرژی گیاه را بجای بکار رفتن در تولید جوانههای جدید متوجه تولید بذر میکند.
رطوبت: در تمام طول سال محیط زندگی این گیاه باید مرطوب باشد، اگر درجه حرارت بالا و حدود ۲۱ باشد غبارپاشی روزانه و اگر هوا سردتر است غبارپاشی را به هفتهای 2-3 بار کاهش دهید. در زمستان دوبار در هفته کافی است. برای بالا بردن دائمی رطوبت مقداری سنگریزه زیبا درون زیر گلدانی قرار دهید و روی آن آب بریزید بدون اینکه به سطح سنگریزهها برسد. سوراخ زهکش نباید با آب زیر گلدانی در ارتباط باشد.
رشد گیاه متوقف نیست اما گلها ظاهر نمیشوند:
یا نور کافی نیست که در این صورت گیاه را به محل پرنور قرار دهید؛ اما در زمستان نیم آفتاب و نیم سایه برای آن کافی است و یا اینکه گیاه پیر است و 3-4 سال از عمر آن میگذرد که گیاه را باید به چند گیاه تقسیم کرد. گیاه را در تابستان هر ۱۴ روز یک بار تغذیه مصنوعی کنید.
نقاط قهوهای روی گلها است:
براق کنندههای شیمیایی باعث این عارضه است. هرگز استفاده نکنید.
برگها زرد شده و در زیر آنها تارهایی با محیط کثیف مشاهده میشوند:
کنه قرمز تار عنکبوتی علت آن است، با یک سم کنهکش تا پاک شدن گیاه هر ۱۴ روز یک بار سمپاشی کنید.
برگها نرم و آبکی هستند:
هوا بینهایت سرد است. گلدان را به نقطهای گرم ببرید درجه حرارت 16-18 در زمستان بهترین است. در زمستان گیاه را با آب ولرم آبیاری کنید. هرگز اجازه ندهید خاک خشک شود.
برگها و گلها خود را میاندازند:
سطح رویی خاک خشک است، نیاز به آبیاری دارد. در تابستان به آبیاری و غبارپاشی توجه کامل کنید. سطح خاک همیشه مرطوب باشد، اگر خاک خیلی خشک است گیاه را به نقطهای خنک زیر ۲۱ درجه منتقل کنید.
برگها چسبناک و آلوده به حشرات سبز رنگ هستند:
شته سبز عامل آن است تا پاک شدن گیاه هر ۱۴ روز یک بار با سم نفوذی گیاه را سمپاشی کنید.
برگها زرد و رنگ پریده هستند:
آفتاب مستقیم این علامت را به وجود آورده است. گیاه را به محلی سایهدار انتقال دهید.
برگها آویزان میشوند:
سطح خاک خیلی مرطوب و محلی برای قارچها و دیگر عوامل فساد هستند: رطوبت بالا است، خاک باتلاقی شده است. زهکش را بازدید کنید، قبل از دو آبیاری سطح خاک خشک شود.
منبع: کتاب پزشک گلهای خانگی، مهندس اسماعیل پیشبین، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، درمان 240 گیاه مریض، برگی-گلدار-نخلی-پیازی-گوشتی-کاکتوس-سرخسی-بالکنی-صفحه 506